...
mardi 16 février 2016
“Монголын нууц товчоо”-н дээрх нэрнүүд
Хүмүүст хэрэг болох болов уу гэж бодоод пост хийлээ. Энэ Тамир гэдэг залуу их хөдөлмөр гаргаж Монголын Нууц Товчоонд гардаг бүх нэрсийг түүж бичсэн байна.
Хүүхэддээ өгч болох Монгол нэрс
Монголчууд хүүхэддээ Төвд нэрнүүд их өгдөг болчихсон санагдаад байгаа уг нь жинхэнэ Монгол нэрээ өгвөл хэрэгтэй л байх. Тэгээд санаа авах үүднээс “Монголын нууц товчоо”-н дээрх эр, эм, хаан, хатан зарц боолгүй бүх нэрнүүд жагсаахыг оролдлоо. Магадгүй миний анзаараагүй...
О.Дашбалбар
О.Дашбалбар гэдэг нэр Монголын ард түмний сэтгэлд үүрд хоногшин үлджээ.Энэ хүний хэлсэн үг ,бичсэн шүлэг, зурсан зураг бүгд л эх орноо хайрласан элгэн түмнээ хайрласан бүтээлүүд байсан юм.Энэ удаад О.Дашбалбар агсны 10 жилийн өмнө бичсэн нийтлэлүүдийг та бүхэнд хүргэж байна..Азийн цээжинд оршдог, буурал түүхийн өлгий, Монгол Улсын нутаг дэвсгэрийн хамгийн баруун захын цэг нь бүдүүвчээр Монгол,...
Бүжинлхам бурхан
Бүжинлхам бурхан нь Дээд тэнгэр, доод газар, лус, савдагууд, завсарын дэвжид найман аймаг, буг тэргүүтэн юу л байна, хорлож үйлддэг тэр бүгдийг тоосон товрого болгох билэгдэлтэй.Бүжинлхам бурханы билэгдэл шинж :
Дүр нь: Цагаан /нисваанисын гэм, хир бүгдийг эс халдаасны шинж билэгдэлтэй/.
Хоёр мутартаа: Хүүхэд барьсан.
Баруун гартаа: Рашаан дүүрэн бумба барьсан эрэгтэй хүүхэдтэй /нялхасыг тэтгэж,...
Тал нутгийн ахан дүүс
“Тал нутгийн ахан дүүс” түүхэн дурсгалт хөшөө“Тал нутгийн ахан дүүс”, Барга, Халх, Буриад, Үзэмчин ахан дүүсийн аж байдлын онцлогийг харуулсан хөшөө босгосон байна. Энэхүү хөшөөг сумын Засаг даргын санаачлагаар барималч н.Гантөмөр, н.Алтансүх нарын зургаар орон нутгийн хөгжлийн сангийн 80.0 сая төгрөгийн хөрөнгөөр“АСБЭ” ХХК гүйцэтгэж, ут хөшөө нь 3 метр өндөртэй, боржин чулуун хөшөө юмаа.
...
Цаасан шувууны үлгэр
Цаасан шувууны үлгэр
Гуйж хэлбэл эрэмшинэ.Ширүүн хэлбэл дордоно.Үнэн хэлбэл ойшоохгүй болно.Худал хэлбэл хүндгүй болно.Олноос зөвшвөл санаагаа үл хэлнэ.Ганцаар шийдвэл зөрүүд болно.Ойр суувал явдлаас зайлна.Хол явбал орхив гэж тунина.Олон үг хэлбэл чалчаа гэнэ.Дуугүй суувал ихэмсэг болно.Хянаж хэлбэл хартай хэмээнэ.Гэмтэй нь гэмгүйдээ ноцно.Гэмгүй нь гэмтнийг өмөөрнө.Эвлэвэл хардана.Эвдэрвэл гомдоно.Д....
БАЛЖАН ХАТAH
БАЛЖАН ХАТУН.
Хори угсаатан анхан ажаћуудаг Байгал шадархи уг нютагаараа таран нүүжэ, урдань хаанай түшэмэл Барга Баатар эсэгынгээ захићан ёћоор, үдэ нара шэглэн нүүжэ яба ябаћаар, саашаа байгаалиин баялигые дахажа, домогто Заян Наваа, Байдан Ёгоо гэдэг Ара Түбэдэй нютагуудта хүрэжэ, тэндэ олон жэлдэ ажаћууха зуураа, үнэржэн үдэжэ байћан гэхэ.
Энэ Заян Наваа, Байдан Ёгоо нютагууд тухай Яруунын...
Баргын дотор дараах овог (хал)
Баргын дотор дараах овог (хал) багтдаг. Үүнд:
1. Авгашуул, 2. Xүйслэг, 3. Гучид, 4. Хангин, 5. Сээжин, 6. Жоргоон (жорон), 7. Дайртан, 8. Харгана, 9. Еншөөв, 10. Цагаан ураг, 11. ..., 12. Хагшууд, 13. Бодонгууд, 14. Шарайд, 15. Номчин,(нумчин) 16. Хуасай, 17. Хүвгүүд (хувдүүд), 18. Алгуй, 19. Галзууд, 20. Хонтон, 21. Худай, 22. Күйслэг, 23. Халвин, 24. Авхан, 25. Гүжиан, 26. Сээрчин, 27. шинэ Барга, 28. хуучин Барга... зэрэг болно Баргын овгуудаас...
Бух ноён
Бух- ноён Монгоhоо ерэhэн түүхтэй. Нэгэ нютагай хаанда Дангина гэхэ гоё басган байгаа. Хаан басагаяа газаашье гаргадаггүй, хүнд харуулдаггүй hэн гэхэ. Нэгэнтэ хаанай гэртээ үгы байхдаа Дангина газаа гарба. Энэ үеэд үнеэгээ hааха саг байгаа. Тэгhэнинь урдаhаань бух гаража ерээд, шаглайж байба. Дангина айгаад гэртээ гүйжэ оробо. Энээнэй hүүлдэ Дангина хүбүүн түрөө. Хаанай зурхай зуруулхаднь тэр бухаhаа...
Хүүхдээ монгол ёсоор хүмүүжүүлье!
Хүүхдээ монгол ёсоор хүмүүжүүлье!
“Аяга тавгаа өрж хонуулвал өрөнд орно!” гэж биднийг бага байхад ээж аав минь сургадаг байсан билээ. Ухаант ардын минь эртнээс мөрдөж уламжилж ирсэн энэ мэт хорио цээр нь зүгээр ч нэг мухар сүсэг төдий байсангүй.Хүүхдээ монгол ёсоор хүмүүжүүльеХарин хүүхдэд багаас нь “болох”, “болохгүй”-г мэдүүлэх, тэднийг осол гэмтлээс сэргийлэх, хүмүүс болон эд зүйлс, байгальтай...
ШИНЭ БАРГЫН ТУХАЙ
СҮҮЛЧИЙН ҮЕИЙН ТҮҮХЭН ДОМОГШИНЭ БАРГЫН ТУХАЙЭнх-Амгалан хааны хоёрдугаар он /1683 он/-ы үед Орос улстай хил хязгаарыг хуваалцан гэрээ бололцоо тогтоосны хоно Амар мужид дайн байлдаан дэгдсэн үест багууд айн цочиж хааш зайлах билээ? хэмээн зөвлөлдөхөд дотор зуураа санаа нийлэхгүй гурван анги болон салж нэг анги нь Манжид дагамой хэмээн урагш нүүн Чичихарийн зүүн этгээдээр өнгөрөн Мөгдөн хотын ойролцоо...
Байгаль нуур / Оросын мэдэлд очсон түүх
Байгаль нуур Оросын мэдэлд очсон түүх
Байгаль нуур Оросын мэдэлд очсон түүхБайгал нуур бол эртний дөрөвдөгч галвын үед үүссэн хагарлаас тогтсон дэлхийд цэнгэг усаараа гайхагддаг нуур юм. Монголын нутаг дэвсгэр дээр тогтнож байсан эртний Хүннү, Сүмбэ, Жужан, Түрэг, Уйгар болон Монголын эзэнт гүрэн бүгд л Байгал нуурыг эрхшээж байжээ. Энэ нь Байгал нуурын зүүн, баруун биеэр илрэх Хүннүгийн үеийн...
Барга монголын түүх
Л. Түдэв МУ Хөдөлмөрийн баатар ардын уран зохиолч төрийн соёрхолт соёлын гавьяат зүтгэлтэн ШУ доктор профессор . Баргийн түүх соёлын судалгаа ОУЭШ хуралд тавьсан илтгэл 2011 он-------------------------------------Барга монголын түүхБАРУУН ХОЙНО, ЗҮҮН ӨМНӨДӨД СУУГАА БАРГУУД МИНЬ... Барга мөртлөө Барга гэдгээ мартсан хүмүүст ч сэхээрэл өгөх бизээ...-------------------------------------Барга монголчууд бүх дэлхийн таван тивд сууж байгаа гээд хэлчихвэл...
